İstanbul-İzmir karayolu yolculuğunu 3.5 saate indirecek Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyol Projesi kapsamında yapımı devam eden İzmit Körfezi Geçiş Köprüsü’nde çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. Köprünün bu yılın ikinci yarısında hizmete açılması hedefleniyor.
BUGÜNKÜ PARAYLA 122 LİRA
Ancak geçiş ücreti tartışmaları köprü inşaatının önüne geçti. Sözleşme gereği köprüden geçecek araçlar tek geçiş için 35 dolar+KDV, yani 122 TL ödeyecek. Eğer bu ücretle açılırsa İzmit Körfez Geçiş Köprüsü, dünyadaki asma köprüler arasında geçiş ücreti en fazla olan köprü olacak.
BAKAN ‘EN UCUZ YOL’ DEMİŞTİ
Ancak Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, “Dünyanın değişik yerlerindeki köprü ve yollarla kıyasladığımızda İzmit Körfez Köprüsü geçiş ücretleri bakımından en ucuz yoldur” açıklaması yapmıştı. Yapı tekniği olarak benzer özelliklere sahip köprülere bakıldığında, geçiş ücretleri ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Ancak bu geçiş ücretlerinin, Bakan Yıldırım’ın iddiasının aksine çok daha düşük olduğu görülüyor. Geçiş ücreti alınmayan ülkeler bile var. Örneğin Güney Kore’deki Yi Sun-Sin ve İsveç’teki Högakustenbron (High Coast) köprülerinden hiç geçiş ücreti alınmıyor.
DAHA UCUZLARI DA VAR
Geçiş ücreti İzmit Körfez Köprüsü’nün ilan edilen ücretine yakın olan tek köprü Danimarka’da bulunuyor. Hafta içi gündüz 35.1 dolara, gece ise gidiş-geliş 43.5 dolara geçilen Storebæltsforbindelsen (Great Belt Fixed Link) köprüsünün uzunluğu 7 kilometreye yakın. Danimarka’daki köprü, 1.624 metrelik en geniş açıklık uzunluğuyla dünya üçüncüsü durumunda. 1.550 metrelik en geniş aralığıyla dünya dördüncüsü olacak İzmit Körfez Köprüsü’nün toplam uzunluğu ise 2.7 kilometreye yakın. Bu iki köprünün toplam uzunluğundaki fark göz önüne alınırsa, Storebæltsforbindelsen köprülerle değil otoyollarla kıyaslanmayı hak ediyor.
DEVLET GARANTİLİ ŞİRKET
Birçok köprünün inşaat maliyetleri, kamu kaynaklarından ve geçiş ücretlerinden karma şekilde sağlanıyor. İzmit Körfez Köprüsü’nü inşa eden şirketin kullanıcı sayısını artırmak için geçiş ücretini düşürebileceği de öne sürülüyor. Ancak geçişler belli bir sayının altına inerse bunu devletten almayı garantileyen şirketin böyle bir yola başvurma olasılığının düşük olduğu belirtiliyor. 20 yıl boyunca günlük 75 bin araçlık geçiş garantisi verilmesi nedeniyle, bu sayının altına düşülmesi halinde Karayolları Genel Müdürlüğü aradaki fark kadar aracın geçiş ücretini işletmeci şirkete ödeyecek.
ÜCRET 6 YIL ÖNCE BELİRLENDİ
Ağustos ayında kullanıma açılması planlanan Gebze-Orhangazi arasındaki Otoyol 5’in en önemli parçasını oluşturan köprüden geçiş ücretinin 35 dolar+KDV olarak açıklanması tepkilere neden oldu. CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, “Köprüden 120 TL geçiş ücreti mi olur” diyerek, Bakan Binali Yıldırım’ın cevaplaması isteğiyle TBMM’de soru önergesi verdi. Tarhan, projenin temelinin atıldığı 2010’da, sözleşmede geçiş ücretinin köprüde “35 dolar+KDV” ve yolun geri kalanı için kilometre başına 0.035 TL olarak duyurulduğunu hatırlattı. Aradan geçen yıllarda doların lira karşısında değer kazanmasıyla birlikte, geçiş ücreti 122 TL seviyesine çıktı.
DÜNYADA DAHA UZUN VE DAHA UCUZ KÖPRÜLER VAR
İzmit Körfez Köprüsü (Türkiye)
2.682 metre 41.3 dolar
Storebæltsforbindelsen (Danimarka)
6.790 metre 35.1 dolar
Handangerbrua (Norveç)
1.380 metre 25 dolar
Akaşlı Kalkyo (Japonya)
3.911 metre 20.4 dolar
Verrazona-Narrows Bridge (ABD)
1.600 metre 16.00 dolar
Golden Gate Bridge (ABD)
2.737 metre 7.25 dolar
Şihomon (Çin)
2.588 metre 3.8 dolar
Humber Bridge (İngiltere)
2.220 metre 2.1 dolar
Högakustenbrom (İsveç)
1.687 metre (ücretsiz)
Yi Sun Sin (Güney Kore)
2.260 metre (ücretsiz)
