Ev sahipliğini Türk Ocakları Kocaeli şube başkanı Yücel Alpay Demir’in yaptığı programda, Osmanlı da yargı reformu konuşuldu.
Programda Osmanlı adli sistemi neden bozuldu, Reformu gerektiren temel etkenler ve Reform sonrası yargı süreci nasıl değişmiş ve halkın tepkileri nasıl olmuştur gibi sorulara cevaplar arandı.
Kocaeli Türk Ocağı şube binasında hazırladığı stüdyoda gerçekleştirdiği konferansta Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesinden Araş. Gör. Sertaç DEMİR’i konuk etti.
Sertaç DEMİR sunumunda Osmanlı’da Yargı Reformu başlığı altında 19. yüzyıl ve sonrasında, özellikle Tanzimat Fermanı sonrası gelişen süreçte, Osmanlı Devleti’nde adalet mekanizmasının, hukuki yapının değişim ve dönüşümü hakkında önemli bilgiler verdi.
Konuşmasının başlangıcında Devlet-i Aliyye(Yüce Devlet) namıyla 600 yıldan aşkın bir süre hükmeden Osmanlı Devleti için adalet mekanizmasının önemini belirten ve bu sürecin yaklaşık 450 yıllık diliminde bu kurumun düzen ve sıhhatine büyük ölçüde özen gösterdiğine değinen DEMİR özellikle 17. yüzyılın sonları itibariyle gerek kendi iç dinamikleri gerekse de dış etken olarak Kapitülasyonların etkisiyle adli sistemin bozulmaya başladığı ve Fransız ihtilali sonrası süreçte dünya genelinde yaygınlaşan reayadan vatandaşlık sistemine geçişin zaruri sonucu olarak eşitlik esasına dayalı anayasal sistem arayışları içerisinde Osmanlı Devletinde de yargı alanında köklü değişiklikler olduğunu, Batı normlarında yeni kurumlar meydana getirildiğini, bu süreçte sistemin temeli olan Şer’i mahkemelerin 1840’tan itibaren kademeli olarak etkisini yitirmeye başladığını, görev ve yetkilerini farklı isimlerle ortaya çıkan mahkemelere devrettiğini, bu süreçte kişi, kurum ve hatta mekânsal olarak bir çok değişikliğin olduğunu ifade etmiştir.
Son olarak da Osmanlı Devleti’nin Tanzimat diye adlandırılan ve köklü yenilik ve düzenlemelere sahne olan belki de en kısa ancak en hareketli döneminde birçok kurumsal ve ideolojik değişimin yaşandığını ve bunlar içerisinde hiç şüphesiz yargı sisteminin başta geldiğini ve bunun da Türkiye Cumhuriyeti’ne kurumsal anlamda etki ettiğini, etkilerinin ve tartışmaların günümüze kadar yansıdığını ifade ederek sözlerini sonlandırdı.
