Sağlık çalışanlarının uzun süredir beklediği yıpranma hakkı bu yıl nihayet gerçekleşti. Sosyal Güvenlik Kurumu da uygulamanın nasıl olacağına açıklık getirdi. Kamuoyunda "yıpranma" olarak adlandırılan, fiili hizmet süresi zammıyla erken emekli olabilmek için 3600 gün çalışmak gerekecek. Sağlık çalışanlarına yıpranma hakkı getiren yasa 3 Ağustos 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. İlk defa yıpranma hakkına kavuşan sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak şartıyla, bu kapsamda geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) elde edecek. Bu şekilde elde ettikleri FHSZ, beş yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenecek.
EMEKLİLİK YAŞINDA İNDİRİM İÇİN 3600 GÜN KOŞULU
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, FHSZ bir yandan prim gün sayısına eklenirken, bir yandan de fiili hizmet süresi zammının yarısı emeklilik yaş haddinden indiriliyor. Ancak, emeklilik yaş haddinden indirilebilmesi için yıpranmaya tabi işlerde toplam 3600 gün fiilen çalışma koşulunu yerine getirmek gerekiyor. Sağlık meslek mensuplarının 3 Ağustos 2018 öncesinde insan sağlığıyla ilgili işlerde geçen süreleri 3600 gün hesabında dikkate alınmayacak. Dolayısıyla, yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmaların 3600 gün olması gerekiyor. Bunun için on yıl çalışmanın yeterli olmadığını da vurgulamak gerekir. Peki neden? 3600 GÜN ON YIL DEMEK DEĞİL Yıpranma hakkından yararlanmada 2008 yılından sonra yeni bir kriter getirildi. Bu haktan yararlanabilmek için yıpranma kapsamındaki işte fiilen çalışılan günler dikkate alınıyor. Hafta sonu tatilleri, bayram tatilleri, yıllık izin günleri düşülüyor. Bu nedenle, tam ay çalışanlar bile ayda en fazla 26 gün için fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecekler. Yılda üç hafta yıllık izin yaptığı var sayılan bir kişinin, yıpranma kapsamında her yıl fiilen 291 gün çalıştığı kabul edilirse, 3600 güne ulaşmak için yaklaşık 12.5 yıl çalışması gerekecek.
15 YIL ÇALIŞAN 1 YIL ERKEN EMEKLİ OLACAK
Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki her 360 güne 60 gün yıpranma hakkı elde edilirken, bunun yarısı kadar süre yaş haddinden indirilecek. Bu durumda yaş haddinden 12 ay indirilebilmesi için fiilen 4320 gün çalışmak gerekecek. Yıpranma kapsamında yılda 291 gün çalışıldığı var sayımıyla 4320 güne 15 yılda ulaşılabilecek. Başka bir ifadeyle, idarecilik yapmayıp, uzun süreli rapor kullanmamak şartıyla, insan sağlığıyla ilgili işlerde 15 yıl çalışanlar 1 yıl erken emekli olabilecek.
KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANLARDA SAAT HESABI
Sağlık meslek mensupları kısmi süreli sözleşme kapsamında çalıştıklarında, örneğin günün bazı saatlerinde çalışma şeklinde iş ilişkisi varsa, her 7.5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilecek. Gün kesirleri de 1 gün olarak değerlendirilecek. Örneğin bir ayda 80 saat çalışan kişi günde 7.5 saat üzerinden 10.66 gün değil, 11 gün çalışmış sayılacak.
İDARECİLER YARARLANAMAYACAK
Sağlık meslek mensubu olmakla birlikte fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmayıp, başhekim, rektör, dekan gibi idarecilik yapanlar, bu dönemler için yıpranma hakkından yararlanamayacak. İdareciliği bırakıp fiilen insan sağlığıyla ilgili çalışmaya başladıklarında, yararlanmaya devam edecekler.
YIPRANMA HAKKINDAN YARARLANACAK SAĞLIK ÇALIŞANLARININ TAM LİSTESİ:
Radyasyon (Sağlık) fizikçisi Biyokimyager Bakteriyolog Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Anatomist Hekim-Pratisyen Aile Hekimi İşyeri Hekimi Tibbi Biyokimya Uzmanı Fizyolog Tıbbi Patoloji Uzmanı Genel Cerrahi Uzmanı Diğer Uzman Tıp Doktorları Halk Sağlığı Hekimi Mütehassıs Cerrah Mütehassıs Hekim Acil ıip Uzmanı Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Çocuk Alerji Uzmanı Çocuk Cerrahisi Uzmanı Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Çocuk Hastalıkları Uzmanı Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Çocuk Onkolojisi Uzmanı Çocuk Üroloji Uzmanı Dermatoloji Uzmanı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Geriatri Uzmanı Göğüs Hastalıkları Uzmanı Göğüs Cerrahisi Uzmanı Göz Hastalıkları Uzmanı Hematoloji Uzmanı İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Kardiyoloji (Kalp-Damar Hastalıkları) Uzmanı Kulak-Burun-Boğaz Uzmanı Medikal Onkoloji Uzmanı Nefroloji Uzmanı Nöroloji Uzmanı Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prevantif Onkoloji Uzmanı Psikiyatri Uzmanı (Psikiyatr) Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Romatoloji Uzmanı Spor Hekimi Temel Onkoloji Uzmanı Üroloji Uzmanı Yeni Doğan Yoğun Bakım Uzmanı (Neonatoloji) Yoğun Bakım Uzmanı Adli Tıp Uzmanı Alerji Uzmanı Çocuk Genetik Hastalıkları Uzmanı Çocuk Psikiyatri Uzmanı Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Gastroenteroloji Uzmanı Halk Sağlığı Hemşiresi Hemşire Meslek Sağlığı Hemşiresi Uzman Hemşire Hemşire (Koruyucu Sağlık Hizmetleri) Hemşire-Ameliyathane Hemşire-Klinik Başhemşire Diyabet Eğitim Hemşiresi Hemodiyaliz Hemşiresi Enfeksiyon Hemşiresi Kan Bankası/aferez Ünitesi Hemşiresi Kemoterapi Hemşiresi Nitrisyon Hemşiresi Poliklinik Hemşiresi Rehabilitasyon Hemşiresi Stoma ve Yara Bakım Hemşiresi Hemşire (Dişçilik) Steriliazyon Hemşiresi (Dişçilik) İşyeri Hemşiresi Hemşire (Kreş-Anaokulu) Hemşire (Sağlık Ocağı) Hemşire (Periodontoloji) Yoğun Bakım Hemşiresi Acil Hemşiresi Çocuk Hemşiresi Hemşire (Yenidoğan) Hemşire (Kan Alma) Diğer Hemşireler Sağlık memuru Ebe Ebe (Sağlık Ocağı) Ebe Yardımcısı Ağız Hastalıkları Uzmanı (Stamolojist) Ağız, Diş ve Çene Cerrahı Diş Hekimi Diş Hekimi-Ağız Cerrahisi Endodonti Uzmanı Oral Diagnoz ve Radyoloji Uzmanı Ortodonti Uzmanı Pedodonti Uzmanı Periodontoloji Uzmanı Protetik Diş Tedavisi Uzmanı Eczacı Eczacı (Ameliyathane) Eczacı (Depo ilaç) Eczacı (Klinik) Eczacı (Majistral) Eczacı (Sıhhi Sarf) Endüstriyel Eczacı Diğer Eczacılar Fizyoterapist Fizyoterapist-Spor Terapist (Rehabilite) Ergoterapist Diğer Diyetisyenler ve Halk Sağlığı Gıda Uzmanları Diyetisyen Diyetisyen (Kreş-Anaokulu) Odyolog Dil ve konuşma terapisti Podiatrist/Podolog Osteopat Psikolog (Klinik) Adli Tıp Teknikeri/Otopsi Yardımcılığı Radyoterapi Teknikeri Diyaliz Teknikeri Perfüzyonist Tıbbi Görüntüleme Teknikeri/Radyoloji Teknikeri Tıbbi Laboratuvar Teknisyeni/Laboratuvar Teknisyeni Patoloji Laboratuvar Teknikeri Eczane Hizmetleri Teknikeri Diş Protezcisi Diş Protez Teknisyeni Diş Protez Teknikeri Pedodonti Diş Protez Teknikeri Ortopedi ve Travmatoloji Teknisyeni Protez ve Ortez Teknikeri Ortopedik Protez-Ortez Teknisyeni Hemşire Yardımcısı Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri Ağız ve Diş Sağlığı Teknisyeni İş ve Uğraşı Terapisi Teknikeri- (Ergoterapi Teknikeri) Fizyoterapi Teknikeri Elektronörofizyoloji Teknikeri Acil Tıp Teknisyeni Anestezi Teknisyeni Anestezi Teknikeri Ameliyathane Hizmetleri Teknikeri
