Ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye gelen Suriyeli sayısındaki artışa paralel olarak Suriyelilerin Türkiye'deki yatırımları da artıyor. Paralarını güvence altına almak isteyen Suriyelilerin bir bölümü de bu dönemde Türk bankalarını tercih ediyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden derlenen bilgilere göre, Suriyelilerin Türk bankalarındaki mevduat tutarı 2012'de 311 milyon 258 bin lira iken, 2013'te 694 milyon 369 bin lira, 2014'te 733 milyon 875 bin lira ve geçen yıl yüzde 63,8'lik artışla 1 milyar 201 milyon 987 bin liraya yükseldi. Suriyelilerin, Türk bankalarındaki tasarrufları bu yılın ilk çeyreği itibarıyla da 1 milyar 199 milyon 632 bin TL oldu.
Kimi döviz alıyor kimi emlakta al-sata başladı
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) eski Başkanı Halid Hoca, mevduatlarını Türk bankalarına aktaran Suriyelilerin yanı sıra gayrimenkule yatırım yapanlar olduğunu belirterek, Türk vatandaşları adına yapılan yatırımlar da bulunduğunu söyledi. Hoca, "Tek bir Suriyeli iş adamı, Arap Baharı çerçevesinde oluşan kırılgan ortamdan dolayı 300 milyon dolarını Türkiye'ye getirmişti. Bu parayla Türkiye'de büyük konsorsiyumlar ve Türk ortaklarla büyük inşaat yatırımları yaptı. Bunun gibi kaç kişi daha var bilmiyorum." diye konuştu.
Hoca, orta ve küçük ölçekli Suriyeli iş adamlarının getirdiği paralarla Türk ekonomisine dolaylı olarak yansıyan yatırımlar olduğunu da vurguladı.
"Parasını emlakçıya teslim eden Suriyeliler, al-sat yaparak karı bölüşüyor"
AA Finans Analisti İslam Memiş de Türkiye'ye ilk gelen Suriyelilerden zengin olanlarında ciddi miktarda nakit para olduğunu ve Suriye lirasında yaşanan değer kaybı nedeniyle bu kişilerin birikimlerini dolara çevirdiğini söyledi.
Suriye krizinin başladığı ilk yıl Türkiye'de ciddi anlamda döviz ticareti oluştuğuna dikkati çeken Memiş, "Suriye lirası değer kaybettiğinde karaborsa olarak işlem görmeye başladı. Döviz ve altın bozduran Suriyeli sığınmacılar, döviz ve altın piyasasına ciddi katkı sağlamış hatta nakit paralarıyla kuyumcu dükkanı açanlar bile olmuştu." dedi.
Memiş, parasını dolara çeviren zengin Suriyelilerin birçoğunun daha sonra dövizini gayrimenkule yatırdığına işaret ederek, şunları da kaydetti:
"Son bir yıldır gayrimenkuldeki karı fark eden Suriyeliler, emlakçılarla ortak alım-satım işlerine başladılar. Parasını emlakçıya teslim eden Suriyelilerin, al-sat yaparak karı bölüştüklerini duyuyoruz. Yine Suriyelilerin bir bölümü gıda sektörüne girdi. Türkiye'nin dört bir yanında neredeyse her semtte Arapça tabelalı lokanta, bakkal ve büfeler görmemiz mümkün. Bunların çoğu yine Suriyelilerle ortak işletme açıyorlar. Tüm sığınmacıların ortak birikimi ya dolar oluyor ya da altın.
Suriyelilerin bir özelliği de sağlam ticaret yapmaları. Sohbet ettiklerim, kar marjı yüksek yatırımları tercih ettiklerini ifade ediyorlar. Diğer dikkat çekici bir gelişme de Suriyeli sığınmacıların para transferlerinde ciddi artış var. Western Union ile dolar transferi yapanlar, akrabalarına yardım amaçlı para yolluyorlar."
